Gérard Lefranc (links) toont Georges Smagghe, hoofdredacteur van ons heemkundig tijdschrift De Boezingenaar, waar de begraafplaats precies was. En nog is, zij het dan onzichtbaar, afgezien van een kleine verhevenheid in het hellende terrein. (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
|
Op het einde van een lange dreef, de hoofdingang van het gebouwencomplex van de Chartreuse. Cartusia S. Mariae de Pratis. Notre Dame des Prés (Foto's A.S. 20-09-2014 en Roger Benauwt 24-09-2016)
|
|
Achter de misschien niet echt uitnodigende toegangspoort indrukwekkende grootse gebouwen, die echter wel aan renovatie toe zijn. (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
Duizenden vluchtelingen, voor het grootste deel Westhoekers, zijn in deze tot meditatie stemmende klooster-gangen gestapt. Weliswaar met andere dan meditatiegedachten, en vooral : met zorgen, over hun familie, hun streek, hun toekomst ... (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
Enkele kinderen, gehospitaliseerd en/of verblijvend in de schoolkolonie. Hoeveel van hen werden daarbij gescheiden van hun ouders, die misschien in de Westhoek gebleven waren, of elders verbleven in Frankrijk ?
|
|
Westhoek-vrouwen aan het werk in het naaiatelier …
|
|
Of gezellig (?) aan het werk in de kantwerkafdeling.
|
|
De 'pouponnière'. In de Chartreuse ging het leven zijn natuurlijke gang: ook geboortes. Hoeveel van deze borelingen in deze kraamafdeling overleefden het niet ?...
|
|
Voor zover we weten de enige bewaarde foto van de begraafplaats, genomen ergens tussen beide wereldoorlogen.
|
|
Heel merkwaardig in de Chartreuse zijn de vele tientallen inkervingen die de vluchtelingen er een eeuw geleden gemaakt hebben in de muren. Hier onder de initialen E C het jaartal 1915, zij het dan met een anachronistisch waterkraantje ervoor dat een eeuw jonger is. (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
Maar er zijn ook veel namen, al dan niet geduldig en kunstig in de muur gekrast zichtbaar. En tekeningen. Zoals deze in reliëf gekerfde hoofden van Duitse soldaten. (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
Aanvang van de brief van Abbé Plouvier aan de Moeder-overste van de schoolkolonie in Veulettessur-Mer. (Archief Roesbrugge Dames Ieper, Guerre et Colonies, nr. 19. Met dank aan Paul Quartier.)
|
|
|
|
Drie luchtfoto's, van boven naar onder van 1947, 1958 en 1971. De begraafplaats, in vogelvlucht op ongeveer 700 meter van de Chartreuse, was ongeveer 20 x 80 meter. De foto's tonen de geleidelijke verdwijning ervan vanaf de jaren 1950. Ongeveer 70 meter ervandaan (ten oosten, rechts boven) zien we de kleine CWGC-begraafplaats. (Foto's Géoportail)
|
|
Een recente satellietfoto. Ook hier de kleine CWGC-begraafplaats in de rechterbovenhoek. Centraal in het bovenste deel van de foto, gemarkeerd door 4 witte punten, de – bijna - vergeten begraafplaats. Van op de begane grond is de begraafplaats een licht oneffenheid in de weide, maar ook op deze luchtfoto is door de lichte verkleuring en de afwijkende grasstructuur de plaats min of meer duidelijk. (Satellietfoto Google)
|
|
Een aantal van de uitgenodigde prominenten in de Chartreuse. V.l.n.r. Ann Vansteenkiste (Burgemeester van Houthulst), Daniel Bourdelle (Burgemeester van Neuville-sous-Montreuil), Jef Verschoore (Wnd. Burgemeester van Ieper en Eerste Schepen), Daniel Fasquelle (Député en Burgemeester van Le Touquet), Christof Dejaegher (Burgemeester van Poperinge), Paul Breyne (Federaal Commissaris-generaal voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog en Eregouverneur West-Vlaanderen), Marc Lewyllie (Burgemeester van Heuvelland), Toon Vancoillie (Voorzitter Westhoekoverleg en Burgemeester van Kortemark) en Wout Cornette (Schepen van Lo-Reninge). (Foto A.S. 24-09-2016)
|
|
|
De delegatie Westhoekoverleg bij het ingehuldigde infobord. V.l.n.r. Dieter Hoet (Coördinator Westhoekoverleg), Dorine Sioen (Assistent Westhoekoverleg), Toon Vancoillie (Voorzitter Westhoekoverleg en Burgemeester van Kortemark), Wout Cornette (Schepen van Lo-Reninge), Marc Lewyllie (Burgemeester van Heuvelland), Christof Dejaegher (Burgemeester van Poperinge), Jef Verschoore (Eerste Schepen van Ieper), Ann Vansteenkiste (Burgemeester van Houthulst) en Paul Breyne (Federaal Commissaris-generaal voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog en Eregouverneur van West-Vlaanderen). (Bovenste foto Roger Benauwt 24-09-2016)
|
|
|
Na het neerleggen van de bloemen was er een minuut stilte. In het midden van de foto, aan de horizon, zijn de spitsen zichtbaar van de Chartreuse. (Foto A.S. 24-09-2016)
|
|
Op de vorige twee foto's is net achter de omheining het enige bovengrondse restant te zien van de vroegere begraafplaats: een bakstenen sokkel waarop zeer waarschijnlijk het kruis van de interbellumfoto gestaan moet hebben. Er wordt beweerd dat dit kruis nadien overgebracht werd naar een plaats bij de kerk. Gezien de omvang van het kruis lijkt dat eerder onwaarschijnlijk. Het is evenwel niet uitgesloten dat het kruis op de foto hiernaast, nabij de kerk, het kruis was dat nà het oorspronkelijke kruis op de begraafplaats stond. Op de foto zien we rechts Madame Annick Lefranc. (Foto A.S. 20-09-2014)
|
|
En tenslotte was er na het avondmaal nog een eerbetoon aan de 600 overledenen, waarbij evenveel kaarsjes aangestoken werden in de kapel, met muzikale omlijsting. (Foto Roger Benauwt)
|
|
De gemeente Neuville had zich ook bereid verklaard in een aantal pijlen te voorzien, aan de hoofdweg (RD 113), op het kruispunt en op een lokale weg. Ter hoogte van de toegang van de gebouwen van de Chartreuse zou een tweede infopaneel geplaatst worden, dat de verbinding maakt met het infobord bij de Belgische begraafplaats. De beide infopanelen werden geleverd door de Provincie West-Vlaanderen. (Foto's hieronder, Roger Benauwt)
|
|
|
|
Deel van de overlijdensakte van Anna Legrand, overleden op 27 april 1915 op de trein naar Neuville. (Foto Annick Lefranc)
|
|
Jerome Legrand, met het portret van zijn ouders Achiel Legrand en Augusta Vermeulen. (Foto Piet Lesage)
|
|
Jerome Legrand (links) en zijn 16 maanden jongere broer Gerard. Zouden de twee broers toen geweten hebben dat ongeveer 20 jaar voordien hun zusje Anna op tragische wijze om het leven gekomen was in Frankrijk ?
|
|
Detail van de (enige?) oude foto van de begraafplaats, genomen in het Interbellum, zoals hij enkele pagina’s geleden getoond werd. Anna Legrand blijkt de tweede overledene te zijn die er werd begraven. (De eerste was Auguste Dejonghe, °1885 Zevekote, wonende in Slijpe, overleden 11 maart 1915.) Als we mogen aannemen dat de begraafplaats begonnen werd bovenaan in wat nu de weide is, dan kunnen we aannemen dat haar graf op deze foto te zien moet zijn.
|
|
Jerome Legrand in gedachten verzonken bij de plaats waar 100 jaar voordien zijn zusje Anna begraven werd. Vooraan het enige bovengrondse materiële restant van de begraafplaats : de bakstenen voet waar het kruis op stond. (Foto Familie Legrand)
|
|
En in de vlakbij gelegen kleine goed verzorgde CWGC-begraafplaats, met 28 Indische soldaten. In de achtergrond de (onzichtbare) Belgische begraafplaats. (Foto familie Legrand)
|
|
|
Herberg De Trompe in de Hoflandstraat in Reninge. (Foto IFFM)
|
|
Camille Florisoone. (Foto IFFM)
|
|
|
Fragmenten uit een brief van 20 juni 1915 van Abbé Plouvier van de Chartreuse aan Aalmoezenier Bondue van de 1ste Legerdivisie. “De ongelukkige jongen werd begraven in de begraafplaats van het Hospitaal, d.w.z. In de begraafplaats gekocht door het Hospitaal – in de gemeente Neuville, en niet ver van het Hospitaal. Alle graven hebben een kruis met vermelding (naam, voornaam, leeftijd, geboorteplaats) van degene die er begraven is. Op die manier zal vader Florizoone gemakkelijk het graf van zijn zoon vinden.” (IFFM)
|
|
Het graf van Camille Florisoone, overleden in de Chartreuse op 3 juni 1915. Ernaast ofwel Jerome Florisoone, oudere broer van Camille, die op terugreis van Cherbourg het graf van Camillie misschien kwam bezoeken, ofwel Isidore Bekaert, kennis of familielid van de familie Florizoone, die in juni 1915 – toen Camille overleed – in de Chartreuse verbleef. (Foto archief wijlen R. Florizoone-Scheirsen, Familiekunde Westkust vzw)
|
|
De kinderen van het gezin, v.l.n.r. : Jeanne, Irène (zittend), Yvonne en Lucien. (Foto Familie Mesdom)
|
|
De rouwstoet van Yvonne Mesdom op het binnenplein van de Chartreuse, op weg naar de Belgische begraafplaats daar 1 km vandaan. Achter de kist stappen haar vader, broertje Lucien, zusje Jeanne en zusje Irène. (Foto Familie Mesdom)
|
|
Overlijdensakte van Yvonne Mesdom, overleden op 9 juli 1915. (Foto Annick Lefranc)
|
|
|
Contrasterend met het lijden van honderden Westhoek-vluchtelingen van een eeuw geleden... De (onzichtbare) begraafplaats, nu een weide, biedt pastorale tafereeltjes in een lieflijk glooiend landschap. Zoals een koe die haar kalf zoogt … (Foto A.S. 06-06-2015)
|
| |
Médecins de la Grande Guerre
Accueil
-
